به گزارش روابط عمومی جمعیت هلال احمر استان سیستان و بلوچستان، قلعه ناصری در ایرانشهر (مرکز شهرستان ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان) قرار دارد. این بنا به دلیل معماری منحصربه‌فرد و نقش تاریخی‌اش، یکی از نمادهای مهم شهر به حساب می‌آید.
پیشینه تاریخی
این قلعه در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار (حدود ۱۳۰۰ قمری) ساخته شد و به همین دلیل به «قلعه ناصری» مشهور است.
ساخت آن را به دستور عبدالحسین‌خان سردار ایروانی، حاکم وقت بلوچستان، آغاز کردند تا به‌عنوان مرکز حکمرانی و استقرار نیروهای نظامی استفاده شود.
قلعه ناصری در واقع نقش پایگاه نظامی، سیاسی و اداری را برای منطقه داشت و امنیت بخشی از بلوچستان را تأمین می‌کرد.
معماری و ویژگی‌ها
قلعه ناصری به‌صورت مربعی ساخته شده و چهار برج مدور بزرگ در گوشه‌ها و چندین برج کوچک‌تر در میان دیوارها دارد.
دیوارها از خشت و گل ساخته شده‌اند و ارتفاعی در حدود ۷ تا ۹ متر داشته‌اند.
ورودی اصلی قلعه در ضلع جنوبی قرار دارد که با درِ چوبی بزرگ و راهرویی به داخل باز می‌شده است.
داخل قلعه شامل فضاهای متعددی چون سربازخانه، انبار اسلحه، اصطبل، آب‌انبار و بخش‌های اداری بوده است.
در مجموع، این قلعه ظرفیت اسکان حدود ۱۵۰۰ نفر سرباز را داشته است.
جایگاه اجتماعی و تاریخی
قلعه ناصری نمادی از حضور حکومت مرکزی قاجار در بلوچستان بود.
این بنا در دوره‌های مختلف تاریخی مأموریت‌های نظامی و امنیتی مهمی را برعهده داشت.
در زمان آشوب‌ها و ناامنی‌های محلی، این قلعه به‌عنوان دژی مستحکم برای مقابله استفاده می‌شد.
وضعیت امروزی
بخش‌هایی از قلعه ناصری در طول زمان تخریب شده اما هنوز برج‌ها و دیوارهای آن پابرجا هستند.
این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و به‌عنوان جاذبه فرهنگی و گردشگری ایرانشهر شناخته می‌شود.
در سال‌های اخیر، اقدامات محدودی برای مرمت و حفاظت از آن انجام شده است.